प्रतिपदार्थः |
||||
1 |
इन्द्रादि सुबृन्दारक.बृन्दै.रभिवन्द्या मन्दस्मित सौन्दर्य जितेन्दु द्युति.रम्बा।
|
|||
पदच्छेदः | इन्द्रादिसुबृन्दारकबृन्दैः, अभिवन्द्या, मन्दस्मितसौन्दर्यजितेन्दुद्युतिः, अम्बा। संविन्ददमन्दाखिलनन्दोदयकन्दा, सन्ध्यासु, अनुसन्धामुदबन्धम्, कुरु, सन्ध्ये।। |
|||
इन्द्रादि सुबृन्दारक.बृन्दैः | ||||
इन्द्र | ఇన్ద్రుడు | |||
आदि | మొదలుగా కలిగిన | |||
सुबृन्दारक | మంచి దేవతల యొక్క | |||
बृन्दैः | బృందములచేత | |||
अभिवन्द्या | నమస్కరింపబడదగినది | |||
मन्दस्मित सौन्दर्य जितेन्दु द्युतिः | ||||
मन्दस्मित | చిరునగవుయొక్క | |||
सौन्दर्य | సౌందర్యముచేత | |||
जित | గెలవబడిన | |||
इन्दु | చంద్రుడుయొక్క | |||
द्युतिः | కాంతిని కలిగినట్టి (వెన్నెలను గెలిచిన) | |||
अम्बा | తల్లి | |||
संविन्द.दमन्दा खिल नन्दोदय कन्दा | ||||
संविन्दत् | (లబ్ధి) పొందే వారికి | |||
अमन्द | అధికమైన | |||
अखिल | సంపూర్ణమైన | |||
नन्द | ఆనందము | |||
उदय | కలుగుటకు | |||
कन्दा | మూలస్థానమైనది, | |||
सन्ध्ये | అట్టి- ఓ సన్ధ్యాస్వరూపమా | |||
सन्ध्यासु | సన్ధ్యాసమయములలో | |||
अनुसन्धा | అనుసన్ధానము చేసే | |||
मुद | అనందముయొక్క | |||
बन्धं | అనుబన్ధమును | |||
(मे) | (నాకు) | |||
कुरु | కలిగించు |
2 |
सान्ध्यारुण वर्ण भ्रमराम्बा विदमन्द्रा तन्द्रोन.मतन्द्रा कुरु मैन्द्रीप्सित.मिन्दा।
|
|||
पदच्छेदः- | सान्ध्यारुणवर्णभ्रमराम्बा, विदमन्द्रा, तन्द्रोनम्, अतन्द्रा, कुरु, मा, ऐन्द्रीप्सितमिन्दा। उन्दन्तु, ते, इन्दोः, सृतसम्भन्दनसान्द्राः, विन्देम, सुधानाम्, भवतन्द्राः, सितधाराः।। |
|||
सान्ध्यारुण वर्ण भ्रमराम्बा | ||||
सान्ध्य | సన్ధ్యకాలపు | |||
अरुण | ఎర్రని | |||
वर्ण | వర్ణమును కలిగినట్టి | |||
भ्रमराम्बा | భ్రమరాంబా దేవి | |||
विदमन्द्रा | ||||
वित् | జ్ఞానముచేత | |||
अमन्द्रा | ఉచ్చస్థితిలో ఉన్నది | |||
ऐन्द्रीप्सित मिन्दा | ||||
ऐन्द्री | ఇన్ద్రశక్తి లేక శచీదేవిచే | |||
ईप्सित | పొందకోరబడిన | |||
मिन्दा | స్నేహముకలిగినట్టిది | मिदि - स्नेहने (चुरादिः- अच्,टाप्) | ||
अतन्द्रा | ఆలస్యము లేనట్టి | |||
(त्वम्) | నీవు | |||
मा | నన్ను | |||
तन्द्रोनम् | ఆలస్యము తగ్గించుకున్నవాడినిగా | तन्द्रा ऊना यस्य सः, तन्द्रोनः- तम् | ||
कुरु | చెయ్యుము | |||
(हे मातः) | (ఓ తల్లీ) | |||
ते | నీదైన | |||
इन्दोः | సహస్రారస్థానమునుండి | |||
सृतसम्भन्दनसान्द्राः | ||||
सृत | స్రవిస్తున్న | |||
सम्भन्दन | కల్యాణము కలిగించేటటువంటి | |||
सान्द्राः | చిక్కనైనవి | |||
भवतन्द्राः | ||||
भव | సంసారవిషయమునందు | |||
तन्द्राः | ఆలస్యమును (అనాసక్తతను) కలిగించే | |||
सुधानां | అమృతములయొక్క | |||
सितधाराः | శుద్ధమైనధారలను | |||
विन्देम | పొందెదము గాక | |||
(ताः धाराः) | (ఆ ధారలు) | |||
(मा) | (నన్ను) | |||
उन्दन्तु | తడుపుగాక | उदि - क्लेदने |
3 |
सान्ध्य.भ्रु मम भ्रूयुग मध्यस्थ सुभद्रे मुद्रा रचनेन द्रुत मुद्द्रावित निद्रे।
|
|||
पदच्छेदः- | सान्ध्यभ्रु, मम, भ्रूयुगमध्यस्थसुभद्रे, मुद्रारचनेन, द्रुतम्, उद्द्रावितनिद्रे। क्षुद्रोरुदरिद्राः, त्वदनुग्राहिदृगग्रैः, भद्राः, रजताद्रीश्वरभद्रे, भव, भद्रा।। |
|||
हे सान्ध्यभ्रु | రెండు సన్ధ్యల యొక్కతేజస్సును కనుబొమ్మలుగా కలదానా | सन्ध्ययोः इमे सान्ध्ये (तद्धितवृत्तिः) सान्ध्यौ भ्रुवौ यस्यास्सा - सान्ध्यभ्रूः, हे) |
||
मम | నా | |||
भ्रूयुगमध्यस्थसुभद्रे | ||||
भ्रूयुग | కనుబొమ్మలయొక్క జోడీయొక్క | भ्रुवोः युगम् - भ्रूयुगम्, भ्रूयुगस्य मध्यस्था - भ्रूयुगमध्यस्था च सा सुभद्रा च) | ||
मध्यस्थ | మధ్యభాగములోఉండి | |||
सुभद्रे | క్షేమమను కలిగించేదానా | |||
मुद्रा रचनेन | యోగముద్రలయొక్క అనుష్ఠానముచేత | |||
द्रुतम् | వెంటనే | |||
उद्द्रावित | తరిమేసిన | |||
निद्रे | నిద్రనుకలదానా | |||
हे रजताद्रीश्वरभद्रे | వెండికొండ (హిమాలయమునకు) మరియు శివుడికి క్షేమమైనట్టిదానా | रजताद्रिश्च ईश्वरौ च रजताद्रीश्वरौ, तयोः भद्रा | ||
क्षुद्रोरुदरिद्राः | क्षुद्राश्च, उरवश्च, दरिद्राश्च - क्षु्द्रोरुदरिद्राः (इतरेतरयोगद्वन्द्वः) | |||
क्षुद्र | అల్పులు | |||
उरु | గొప్పవారు | |||
दरिद्राः | దరిద్రులు | |||
त्वदनुग्राहिदृगग्रैः | तव अनुग्राहीणि - त्वदनुग्राहीणि, दृशोरग्राणि- दृगग्राणि, त्वदनुग्राहीणि च तानि दृगग्राणि च - |
|||
त्वत् | నీయొక్క | |||
अनुग्राहि | అనుగ్రహించే | |||
दृगग्रैः | కొనగంటిచూపుల కారణముచేత | |||
भद्राः | క్షేమమును కలిగినవారు | |||
(भवन्ति) | అవుతున్నారు | |||
(त्वम्) | (అట్టి నీవు) | |||
मे | నాకు | |||
भद्रा | క్షేమముగా | |||
भव | ఉండు |
4 |
आन्दोलय वन्दारुजनं मातरुमे मां सन्दोहय वेदार्थमजस्रं धरुणार्थम्।
|
|||
पदच्छेदः- | आन्दोलय, वन्दारुजनम्, मातः, उमे, माम्, सन्दोहय, वेदार्थम्, अजस्रम्, धरुणार्थम्। सन्देहभिदम्, च, आवृतिदाहैकपदम्, मे, आवृत्तिविहीनम्, ददसे, नूनम्, अपर्णे।। |
|||
हे मातः | తల్లీ | |||
उमे | ఉమాదేవీ (ప్రణవస్వరూపమా) | |||
वन्दारुजनम् | నమస్కరించే భక్తుడనైన | |||
माम् | నన్ను | |||
आन्दोलय | (ఆనందమనే ఉయ్యాలలో) ఊపు | |||
धरुणार्थम् | స్వర్గము లేక ఉత్తమలోకము కొరకు | |||
अजस्रम् | ఎల్లప్పుడూ | |||
वेदार्थम् | వేదముయొక్క ప్రయోజనమైన ధర్మమును లేక మోక్షమును | |||
सन्दोहय | సంపాదించి పెట్టు | (दुह - प्रपूरणे, णिच्, लोट्- सिप्) | ||
हे अपर्णे | ఓ అపర్ణా దేవీ | |||
सन्देहभिदम् | సందేహమును తొలగించేది | |||
च | మరియు | |||
आवृतिदाहैकपदम् | ఆవరణమును కాల్చివేసే ముఖ్యమైన అద్వైతస్థితిని | |||
आवृत्तिविहीनं | (సంసారములో) తిరుగుట లేనట్లుగా | |||
मे | నా కొరకు | |||
नूनम् | ఖాయంగా | |||
ददसे | ఇస్తున్నావు | (दद - दाने) |
5 |
उन्दाञ्चकरान्दमरन्दे हृदयं मे रन्धेय. मतो भावमुदीर्णं मधुविद्ये।
|
|||
पदच्छेदः- | उन्दाञ्चकर, आनन्दमरन्दे, हृदयम्, मे, रन्धेयम्, अतः, भावम्, उदीर्णम्, मधुविद्ये। त्रन्दानि, पदे, मेदुरमन्दाकिनि, सिद्धे, स्कुन्देय, मदीयम्, मनः, आनन्दनकन्दे।। |
|||
हे मधुविद्ये | ఓ మధువిద్యాస్వరూపమా | |||
आनन्दमरन्दे | ఆనందరసమునందు | |||
मे | నాయొక్క | |||
हृदयम् | మనస్సును | |||
(अहम्) | నేను | |||
उन्दाञ्चकर | తడిపేశాను. (ముంచేశాను) | (उदि - क्लेदने) | ||
अतः | అందువల్ల | |||
उदीर्णम् | ఉత్తమమైన | |||
भावम् | భావమును | |||
(अहम्) | నేను | |||
रन्धेयम् | పలికెదనుగాక | (रधि- भाषायाम्) | ||
हे मेदुरमन्दाकिनि | ||||
मेदुर | స్నేహము కలిగిన (మెత్తని) | |||
मन्दाकिनि | నెమ్మదిగా కదిలే జ్ఞానధారా | |||
सिद्धे | స్వతస్సిద్ధమైన | |||
पदे | స్వస్థితి అనే నిమిత్తముగా | निमित्त सप्तमी | ||
(अहम्) | నేను | |||
त्रन्दानि | ప్రయత్నించెదనుగాక | (त्रदि - चेष्टायाम्) | ||
आनन्दनकन्दे | ఆనందమును కలిగించే మూలస్థానమైన | |||
(त्वयि) | (నీయందు) | |||
मदीयम् | నాదైన | |||
मनः | మనస్సును | |||
स्कुन्देय | నిమగ్నము చేసెదనుగాక | स्कुदि - आप्रवणे |
6 |
ब्रह्माण्ड.करण्डस्य सवित्री प्रसवित्री भण्डादि कुचण्डासुर खण्डावन शौण्डा।
|
|||
पदच्छेदः- | ब्रह्माण्ड.करण्डस्य, सवित्री, प्रसवित्री, भण्डादि कुचण्डासुर खण्डा, अवन शौण्डा। चण्डस्फुरदुद्दण्ड.रुडाकुण्डनदण्डा, मण्डोडुपचामुण्डि, गुड, अस्मान्, शिवपण्डा। |
|||
ब्रह्माण्ड.करण्डस्य | బ్రహ్మాణ్డసంపుటముయొక్క | |||
सवित्री | ఉత్పత్తిచేయునది | |||
प्रसवित्री | విధిని పుట్టించేది | |||
भण्डादि कुचण्डासुर खण्डा | ||||
भण्ड- आदि | భణ్డ మొదలైన | |||
कुचण्ड | చెడు కోపమును కలిగినట్టి అసురులను | |||
खण्डा | వధించునట్టిది | |||
अवन शौण्डा | రక్షించుటలో సమర్థురాలు | |||
चण्डस्फुरदुद्दण्ड.रुडाकुण्डनदण्डा | ||||
चण्ड | మిక్కిలికోపముగలిగినట్టి | |||
स्पुरत् | ప్రస్ఫుటమైన | |||
उद्दण्ड | పైకెత్తిన ఆయుధమును కలిగి | |||
रुट् | కోపముచే | |||
आकुण्डन | దహించే | |||
दण्डा | శిక్షలు గలది | |||
मण्डोडुपचामुण्डि | ||||
मण्ड | ఆలంకారముగా | |||
उडुप | నక్షత్రములకు అధిపతియైన చంద్రుడిని కలిగినట్టి | |||
चामुण्डि | చాముణ్డీదేవీ | |||
शिवपण्डा | మంగలకరమైన జ్ఞానమును కలిగినట్టి (లేక శివుడి జ్ఞానశక్తివైన) | |||
(त्वम्) | నీవు | |||
अस्मान् | మమ్ములను | |||
गुड | రక్షించు | गुड- रक्षायाम् |
7 |
स्कन्दात्मजनन्दे गुरुवन्द्ये चलमन्दे स्पन्देन हि रात्रिन्दिव.मञ्जन्ति तवैते।
|
|||
पदच्छेदः- | स्कन्दात्मजनन्दे, गुरुवन्द्ये, चलमन्दे, स्पन्देन, हि, रात्रिन्दिवम्, अञ्जन्ति, तव,एते। क्लिन्दन्ति,च, कन्दन्ति, सुशुन्धन्ति, शुभन्दे, व्यञ्जन्ति, अररिंन्दोत्थमरन्दम् जगति, इमे।। |
|||
स्कन्दात्मजनन्दे | ||||
स्कन्द | కార్తికేయుడిని | |||
आत्मज | కుమారుడిగా కలిగినట్టి శివుడికి | |||
नन्दे | ఆనందమైనదానా | |||
गुरुवन्द्ये | గురువులచే కూడా నమస్కరింపబడదగినదానా | |||
चलमन्दे | కదలికలో నిదానముకలదానా | |||
तव | నీయొక్క | |||
स्पन्देन हि | స్పన్దనలోనే (శక్తితో) | |||
एते | ఈ జీవులన్నీ | |||
रात्रिन्दिवम् | పగలు రాత్రి | |||
अञ्जन्ति | కదులుతున్నాయు | अञ्जू- व्यक्ति, म्रक्षण-कान्ति-गतिषु | ||
क्लिन्दन्ति | (సంసారములో) చింతిస్తున్నారు | क्लिदि - परिदेवने | ||
कन्दन्ति च | దుఃఖిస్తున్నారు మరియు నిన్ను పిలిస్తున్నారు | कदि - रोदने, आह्वाने च | ||
सुशुन्धन्ति | తద్వారా పరిశుద్ధులవుతున్నారు | शुधि- शुद्धौ | ||
शुभन्दे | శుభములిచ్చేదానా | शुभम् ददातीति - शुभन्दे (नित्यमासः, खच्) | ||
अररिन्दोत्थ मरन्दम् | (अधारयत् अररिन्दानि सुक्रतुः शाकलसंहिता १.१३९.१) | |||
अररिन्दोत्थ | పవిత్రమైన సోమరసధారాపాత్ర నుండి పెల్లుబికిన | |||
मरन्दम् | సుధారసమును | |||
जगति | జగత్తునందు | |||
इमे | ఈ (పరిశుద్ధచిత్తముగల) భక్తులు | |||
व्यञ्जन्ति | వ్యక్తము చేస్తున్నారు |
8 |
अन्दानि मनो वन्दनचन्देन सुनन्दे - भिन्दानि करालं भवबन्धं मनुरन्धात्।
|
|||
अन्दानि, मनः, वन्दनचन्देन, सुनन्दे, भिन्दानि, करालम्, भवबन्धम्, मनुरन्धात्। नन्दानि, मिलिन्दीभरदिन्दीवरपद्ये, इन्दानि, महेन्द्राभमहानन्दद भन्दे। |
||||
हे सुनन्दे | ఓ మహాదేవి | |||
वन्दनचन्देन | ||||
वन्दन | నీ నమస్కారమనే | वदि- अभिवादनस्तुत्योः | ||
चन्देन | ఆహ్లాదముచేత | चदि - आह्लादे | ||
(मम) | నాయొక్క | |||
मनः | మనస్సును | |||
अदानि | బంధించెదను | अदि- बन्धने | ||
मनुरन्धात् | ||||
मनु | మన్త్రములయొక్క | |||
रन्धात् | పఠనముచేత | रधि - भाषायाम् | ||
करालम् | భయంకరమైన | |||
भवबन्धम् | సంసారముయొక్క బంధమును | |||
भिन्दानि | భేదించెదనుగాక | भिदि बिदि - भेदने | ||
महेन्द्राभ महानन्दद भन्दे | ||||
महेन्द्राभ | మహేన్ద్రుడి ఐశ్వర్యమును పోలిన | |||
महानन्दद | గొప్ప ఆనందమునిచ్చే | |||
भन्दे | కల్యాణస్థానమునందు | भदि - कल्याणे | ||
मिलिन्दीभरदिन्दीवरपद्ये | ||||
मिलिन्दीभरत् | (ఉత్తమజీవులనే) ఆడ తుమ్మెదలచే నిండునట్టి | |||
इन्दीवरपद्ये | కలుగుపువ్వువంటి (లేక లక్ష్మీదేవికి లేక సంపదకు ప్రియమైన) నీ పదస్థానమునందే (నివసిస్తూ) | |||
इन्दानि | పరమైశ్వర్యవంతుడను అగుదునుగాక | इदि - परमैश्वर्ये |
Veda Vijnaana VishtaramDr. Vamshi Krishna Ghanapaathi's Literary Worksवंशीकृष्ण घनपाठिनः - सारस्वतोपासनम् |
||
देवी - अष्टकम् - प्रतिपदार्थः |
Home |
|
देवी अष्टकम् (मात्राछन्दः) - मूलम् (रागः - दुर्ग, तिस्रगतिः |
||
>>1. इन्द्रादि सुबृन्दारक.बृन्दै.रभिवन्द्या
|
All Rights Vested in Paramaatman ....