Home

1.    upākarma

    ācāryaḥ śiṣyais'saha nadyāṁ snātvā। darbhēṣvāsīnaḥ darbhāndhārayamāṇaḥ।।
        ācamya - - - prītyarthaṁ śrāvaṇyāṁ paurṇamāsyāṁ adhītānāṁ adhyēṣyamāṇānāṁ chandasān̄ca savīryatvāya, ayātayāmatvāya ca,  śiṣyais'saha-  adhyāyōpākarma kariṣyē।। (ācarya vacanam)
   gaṇapati pūjāṁ, puṇyāhaṁ vācayitvā
    svalaṅkr̥tē pīṭhē, praṇava vyāhr̥ti traya sahitaiḥ tattannāma mantraiḥ, prajāpatyādi nava'r̥ṣī nāvāhayēt।। (nivītī bhūtvā)
    prajāpatiṁ kāṇḍa'r̥ṣim- āvāhayāmi
    sōmaṁ kāṇḍa'r̥ṣim- āvāhayāmi
    agniṁ kāṇḍa'r̥ṣim- āvāhayāmi
    viśvāndēvān kāṇḍar‌ṣīn vāhayāmi
    sānhitīrdēvatā upaniṣadaḥ- āvāhayāmi
    vāruṇīrdēvatā upaniṣadaḥ- āvāhayāmi 
    yājñikīrdēvatā upaniṣadaḥ- āvāhayāmi
    brahmāṇaṁ svayambhuvam āvāhayāmi
    sadasaspatim- āvāhayāmi (upavītī) 
āvāhita nava'r̥ṣidēvatābhyō namaḥ। yathāśakti dhyāna- āvāhanādi ṣōḍaśōpacāra pūjāṁ kariṣyē।। 
navarṣi tarpaṇam
pūrvōkta ēvaṅguṇa viśēṣaṇa viśiṣṭāyām, asyāṁ śubhatithau------ prītyarthaṁ prājāpatyādi nava'r̥ṣi tarpaṇaṁ kariṣyē।। 
nivītī bhūtvā।।
    prajāpatiṁ kāṇḍa'r̥ṣim- tarpayāmi। tarpayāmi।।
    sōmaṁ kāṇḍa'r̥ṣim- tarpayāmi। tarpayāmi।।
    agniṁ kāṇḍa'r̥ṣim- tarpayāmi। tarpayāmi।।
    viśvāndēvān kāṇḍa'r̥ṣīg starpayāmi। tarpayāmi।।
    sāhitīrdēvatā upaniṣadaḥ। tarpayāmi। tarpayāmi।।
    vāruṇīrdēvatā upaniṣadaḥ। tarpayāmi। tarpayāmi।।
    yājñikīrdēvatā upaniṣadaḥ। tarpayāmi। tarpayāmi।।
    brahmāṇagg svayambhuvaṁ। tarpayāmi। tarpayāmi।।
    sadasaspatiṁ। tarpayāmi। tarpayāmi।। (upavītī) 
ācāryaḥ prājāpatyādī nava'r̥ṣīn juhuyāt
yajñōpavīta pūja, dāna dhāraṇam
 ācamya ----- prītyartham, adhyāyōpākarmāṅgatvēna śrauta smārta, nitya karmānuṣṭhāna yōgyatā sid'dhyarthaṁ, 
nūtana yajñōpavīta dhāraṇaṁ kariṣyē।। 
tadaṅgatvēna yajñōpavīta pūjāṁ kariṣyē।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। dhyāyāmi। dhyānaṁ samarpayāmi। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। āvāhayāmi।। āsanaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। pādāravindayō pādyaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। hastayōḥ arghyaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। mukhē śud'dha ācamanīyaṁ samarpayāmi।।  
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। śud'dhōdaka snānaṁ samarpayāmi। snānānantaraṁ mukhē śud'dhācamanīyaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। vastrayugmaṁ samarpayāmi। vastra dhāraṇānantaraṁ śud'dhācamanīyaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। yajñōpavītaṁ samarpayāmi।। yajñōpavīta dhāraṇānantaraṁ śud'dhācamanīyaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। divya śrī candanaṁ samarpayāmi।। 
•    yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। akṣatān samarpayāmi।। 
atha nāmapūjāṁ samarpayāmi।।
•    prajāpatayē namaḥ। paramēṣṭhinē namaḥ। 
•    brahmaṇē namaḥ। dhātrē namaḥ। 
•    vidhātrē namaḥ। śabdahētavē namaḥ। 
•    manōrūpāya namaḥ। sarva vidyā svarūpāya namaḥ।  
dhūpaḥ –
vanaspatyudbhavai rdivyai rnānā gandhai s'susanyutaḥ। 
āghrēya s'sarvadēvānāṁ dhūpōyaṁ pratigr̥hyatām।। 
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ dhūpamāghrāpayāmi।। 
dīpaḥ -
sājyaṁ trivarti sanyuktaṁ vahninā yōjitaṁ priyam। 
gr̥hāṇa maṅgaḷaṁ dīpaṁ trailōkya timirāpahā। 
bhaktyā dīpaṁ prayacchāmi dēvāya paramātmanē।
trāhi māṁ narakād ghōrā ddivyajyōti rnamōstutē।। 
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ dīpaṁ darśayāmi। 
dhūpa dīpānantaraṁ śud'dhācamanīyaṁ samarpayāmi।। 
naivēdyaṁ -
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ amr̥tōpahāra naivēdyaṁ nivēdayāmi। 
naivēdyaṁ ṣaḍrasōpētaṁ phala laḍḍuka sanyutam। 
nivēdanaṁ suraśrēṣṭha prītyai tat pratigr̥hyatām।। 
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। naivēdyaṁ nivēdayāmi। madhyē madhyē pānīyaṁ samarpayāmi। hastau prakṣāḷayāmi। pādau prakṣāḷayāmi। mukhē śud'dhācamanīyaṁ samarpayāmi।। 
tāmbūlam –
pūgī phalai s'sakarpūrair nāgavallī daḷairyutam। 
muktācūrṇa samāyuktaṁ tāmbūlaṁ pratigr̥hyatām।। 
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। tāmbūlaṁ samarpayāmi।। 
nīrājanam –
ghr̥tavarti sahasraiśca karpūra śakalai stathā। 
nīrājanaṁ mayā dattaṁ gr̥hāṇa varadō bhava।। 
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। nīrājanaṁ sandarśayāmi।। nīrājanāntaraṁ śud'dhācamanīyaṁ samarpayāmi। rakṣāṁ gr̥hṇāmi।। 
mantrapuṣpam –
yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ। suvarṇa divya mantrapuṣpaṁ samarpayāmi।। 
pradakṣiṇam –
yāni kāni ca pāpāni janmāntara kr̥tāni ca। 
tāni tāni praṇaśyanti pradakṣiṇa padē padē।। 
pāpōhaṁ pāpakarmāhaṁ pāpātmā pāpasambhavaḥ। 
trāhi māṁ kr̥payā dēva śaraṇāgata vatsala।। 
an'yathā śaraṇaṁ nāsti tvamēva śaraṇaṁ mama। 
tasmā tkāruṇya bhāvēna rakṣa rakṣa mahēśvara।। 
śrī yajñōpavīta dēvatābhyōnamaḥ pradakṣiṇa namaskārān samarpayāmi।।
anēna pūjanēna bhavāgan sarvātmaḥ śrī paramēśvaraḥ suprīṇātu
 ācamya ----- prītyarthaṁ adhyāyōpākarmāṅgatvēna nūtana yajñōpavīta dhāraṇa sādguṇyārthaṁ, yajñōpavīta dānaṁ kariṣyē।।
asmai brāhmaṇāya śrī mahāviṣṇu svarūpāya 
sadakṣiṇākaṁ yajñōpavītaṁ tubhyamahaṁ sampradadē na mama।।
ācamya ----- prītyarthaṁ adhyāyōpākarmāṅgatvēna, śrauta smārta, nityakarmānuṣṭhāna yōgyatā sid'dhyarthaṁ, nūtana yajñōpavīta dhāraṇaṁ kariṣyē।।
ōṁ yajñōpavītaṁ paramaṁ pavitraṁ prajāpatēr yatsahajaṁ purastāt। āyuṣya magryaṁ pratimuñca śubhraṁ yajñōpavītaṁ balamastu tējaḥ।।
yajñōpavīta dhāraṇa sādguṇyārthaṁ 
yathāśakti gāyatrī japaṁ kariṣyē।।
yajñōpavīta visarjanam –
upavītaṁ chinnatantuṁ jīrṇaṁ kaśmaladūṣitam।
visr̥jāmi yaśābrahmā varcōdīrghāyurastum।।
kāmōkārṣīnnamō namaḥ। man'yuḥ kārṣīnnamō namaḥ।।
(iti japitvā, brahmayajñēna yajēta।।
anēna adhyāyōpākarmaṇā śrīparamēśvarasamarpaṇamastu।
 

Home